Saraybosna’da ecdada vefa
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un teklifi, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı’nın 38. Dönem Daimi Konseyi kararıyla 2022’nin Süleyman Çelebi’yi anma yılı ilan edilmesi münasebetiyle, Bursa 2022 Türk Dünyası Kültür Başkenti etkinlikleri çerçevesinde düzenlenen anma programının ilki Saraybosna Başçarşı Gazi Hüsrev Bey Camii’nde gerçekleştirildi. Boşnak ve Türk edebiyatının temel taşlarından olan ve İlk Türkçe Mevlid-i Şerif’in yazarı ve Ulucami’nin ilk imamı Süleyman Çelebi, Saraybosna’daki Başçarşı Gazi Hüsrev Bey Camii’nde öğle namazının ardından dualarla anıldı.
Gönülleri fetheden Mevlid-i Şerif'in şairi: Süleyman Çelebi
Gazi Hüsrev Bey Camii’ndeki mevlitte Bursalı Mevlithanlar Orhan Camii İmam Hatibi Orhan Demirarslan ile Bursa Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tefsir Anabilim Dalı Kur’an-ı Kerim Öğretim Görevlisi Mahmut Şevket Öztürk’e Bosna Hersek Riyaseti Mevlithan ekibi eşlik etti. Programa, Türkiye Cumhuriyeti Saraybosna Büyükelçisi Sadık Babür Girgin, TÜRKSOY Genel Sekreteri Prof. Dr. Düsen Kaseinov’un yanı sıra Stari Grad Belediye Başkanı İbrahim Hacıbayriç, Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanı Hüseyin Buran, Büyükşehir Belediyesi Kültür AŞ Genel Müdürü, Bursa 2022 Türk Dünyası Kültür Başkenti Koordinatörü Fetullah Bingül ile çok sayıda kişi katıldı.
2022 Süleyman Çelebi’yi anma yılı
Saraybosna’da bulunan Yunus Emre Enstitüsü’nde de Bursalı mutasavvıf adına Mevlid-i Şerif ve Süleyman Çelebi’yi anma paneli düzenlendi. Bursa Büyükşehir Belediyesi, Bursa Uludağ Üniversitesi ve Bursa İl Müftülüğü işbirliğinde gerçekleştirilen panel, Bosnalılardan yoğun ilgi gördü. Saraybosna Üniversitesi Şarkiyat Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Amina Siljak-Jesenkovic, Saraybosna Üniversitesi Güzel Sanatlar Akademisi Öğretim Üyesi Prof. Dr.Ćazim Hadžimejlić, Bursa Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Türk- İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Bilal Kemikli ile TC Saraybosna Din Hizmetleri Müşaviri, Din İşleri Yüksek Kurulu Uzmanı Dr. Yunus Keleş’in konuşmacı olarak katıldığı panelde ilk Türkçe Mevlid-i Şerif’i 1409’da kaleme alan Ulucami’nin ilk imamı olan Bursalı mutasavvıf Süleyman Çelebi tüm yönleriyle anlatıldı.
300 yıllık el yazması Mevlid-i Şerif
Panelde konuşan Saraybosna Üniversitesi Şarkiyat Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Amina Siljak-Jesenkovic, bir kurucu metin olan Vesiletü'n-Necat'ın Boşnak Edebiyatı üzerindeki etkisini anlattı. Mevlid-i Şerif’in Boşnakça yapılan tercümelerinden bahseden Prof. Dr. Jesenkovic, Türk ve Boşnak edebiyatının temelinde Bursalı mutasavvıf Süleyman Çelebi’nin kaleme aldığı Mevlid-i Şerif’in olduğunu ifade etti. Saraybosna Üniversitesi Güzel Sanatlar Akademisi Öğretim Üyesi Prof. Dr.Ćazim Hadžimejlić ise Mevlid-i Şerif’in iki ülke halkları arasındaki ortak kültürün önemli bir parçası olduğunu söyledi. Mevlid-i Şerif’in Bosna’da daha çok Türkçe okunduğuna dikkat çeken Prof. Dr Hadžimejlić, kendi arşivinde sakladığı ve üzerinde restorasyon çalışmaları yaptığı Süleyman Çelebi’nin kaleminden tarihi 300 yıl öncesine dayanan el yazması iki mevlid-i şerif nüshasını gösterdi.
Mevlid-i Şerif ile birlikte bölgede Türkçe’nin geliştiğini ve ikame dil olarak görüldüğünü anlatan Prof. Dr Hadžimejlić, “Bosna’da camilerde, tekkeler de mevlit okunduğu gibi, evlerde de mevlit okunur. Okunacak evde mevlidin davetçileri ise çocuklar olur. Evlerde okunan mevlit öncesi hane halkını tatlı bir telaş ve heyecan sarar. Evler boyanır, ikramlıklar hazırlanır. Sanki bir bayram havası yaşanır“ diye konuştu.
"Sufi tecrübeye sahip bir kişi"
Bursa Uludağ Üniversitesi (BUÜ) İlahiyat Fakültesi, Türk- İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bilal Kemikli ise Süleyman Çelebi'nin Bursa'nın yetiştirdiği önemli değerlerden olduğunu söyledi. Süleyman Çelebi'nin Ulu Cami imamlığından önce Osmanlı padişahı Yıldırım Bayezid'in divan imamlığını da yaptığını anlatan Kemikli, "Sultana en yakın isimlerden biri, bir bakıma onun dini anlamda danışmanı olarak nitelendirebiliriz. Divan imamlığından önce de Yıldırım Bayezid'in çocuklarının, özellikle Emir Süleyman'ın musahibi olduğu zikrediliyor. Bunlardan Süleyman Çelebi'nin, devrinde gerekli olan ilmi tahsil ettiğini ve seçkin bir yere sahip olduğunu anlıyoruz." dedi.
Saraybosna Din Hizmetleri Müşaviri, Din İşleri Yüksek Kurulu Uzmanı Dr. Yunus Keleş ise Mevlid-i Şerif’in asırlar öncesinde geleceğe ışık tutan önemli bir eser olduğunu vurguladı. Mevlid-i Şerif metinlerinde ışık hızından daha hızlı bir durumdan bahsedildiğini ifade eden Dr. Keleş, NASA’nın araştırma konularından birçoğunun Mevlid-i Şerif metinlerinde yer aldığına dikkat çekti.